Onderstaand verhaal van werd maandagochtend 1 november '04
uitgezonden op L1 Radio, bij 'het Balkon van Limburg' (met Tom Doesborg).

 
Dood

Vandaag niet over Halloween, dat onderwerp is twee jaar geleden in deze rubriek al eens gepasseerd. Nee, Allerheiligen en Allerzielen staan voor de deur en daarom ben ik eens rond 'de dood' gaan surfen. Allerheiligen of Feest van alle Heiligen, is een christelijke feestdag waarop alle heiligen van de Rooms-Katholieke kerk gezamenlijk worden vereerd en herdacht, dat feest wordt sinds de negende eeuw gevierd op 1 november. Aldus het Meertens Instituut. Daar staat verder dat Allerzielen (Feest van alle Zielen) de dag is waarop in de Rooms-Katholieke kerk alle gelovige zielen van gestorvenen worden herdacht. Dat feest wordt sinds de twaalfde eeuw op 2 november gevierd, de dag na Allerheiligen dus. Kijk ook eens bij www.allerzielen.nl een website van de in '99 opgerichte Stichting InterKerk; zij helpen kerken en zo het Internet op.

Vorig jaar september maakte ik melding van het feit dat het online volgen van een crematie binnenkort ook in Heerlen zou kunnen. Heel wat media brachten dat komkommer-bericht. Een en ander zou vanaf november dat jaar klaar zijn. Familieleden en bekenden die slecht ter been zijn of in het buitenland wonen, zouden zo de crematie van een dierbare kunnen bijwonen.
Twee bedrijven uit Twente schijnen nu een systeem te hebben ontwikkeld waarmee de ceremonie rechtstreeks via internet te volgen is. Alsof dat zo moeilijk is. De crematoria in Heerlen en Venlo zijn daarvoor uitgerust, heette het begin oktober (dus bijna een jaar later), aldus een bericht op o.a. www.nu.nl. Dat bericht verscheen echter een paar weken voordat de Funeral Awards zouden worden uitgereikt.
Welnu, op het beoogde www.infinitwebtv.com is nog steeds niets te zien. Wel is www.crematorium.nl, de website van Uitvaart Internet Diensten, waar men eerst 'via zou gaan uitzenden', nu in de lucht. Maar daar echter geen enkel spoor over het volgen van een crematie via het internet te vinden. De website van www.crematoriumheerlen.nl verraadt eveneens geen activiteiten. Meer dan een inlogpagina staat er niet. Dat geldt ook voor Venlo.
Dus, binnenkort zullen we het zoveelste bericht in deze internet-'klucht' wel vernemen. Want dit riekt toch wel erg naar een non-item; is er meer aan de hand?

Uitvaart Communications, ergo Uitvaart.Com (of punt-nl) was in 1998 verantwoordelijk voor de eerste live uitzending van een crematieplechtigheid via internet in streaming audio en video. Een dienst die geboden werd door CVN Crematoria Nederland. Dit werd echter geen succes, vanwege de hoge kosten. Een uitvaart via internet uitzenden kostte toen 5000 gulden.

Dat het in de uitvaartbranche trouwens behoorlijk rommelt, bracht NOVA recentelijk nog aan het licht. Men maakt zich namelijk regelmatig schuldig aan het misleiden van nabestaanden en het ophogen van rekeningen van begrafenis of crematie. Zo is na te lezen op www.uitvaart.nl. Ook kreeg NOVA inzage in een lopend justitieel onderzoek waarbij tussenpersonen voor bijna 1 miljoen euro aan premies voor uitvaartverzekeringen hebben verduisterd, aldus www.dood.nl.

Het herdenken van de zielen van overledenen vindt ook zijn weerslag op het wereldwijde web. Bij de vuurwerkramp in Volendam in 2001 bezochten 70-duizend mensen in drie dagen tijd de website www.icondolement.nl van een toen 18-jarige student Gert van Braak uit het Oost-Groningse Grootegast. Hij verzorgde eerder virtuele condoleanceregisters voor Toon Hermans (volgens mij het eerste bekende internetregister, red.), de slachtoffers van de vuurwerkramp in Enschede dus en acteur Coen Flink, aldus een bericht in het Noord-Hollands Dagblad. Wensen aan de achtergeblevenen van Andre Hazes, Prinses Juliana, Boudewijn Buch, Prins Claus, Bart de Graaff en Pim Fortuyn zijn allemaal terug te vinden bij www.condoleanceregister.com. van Digi Nl Media.

Nederlanders bezochten begin dit jaar massaal de site www.condoleance.nl (een initiatief van uitvaart.nl, c.q. Uitvaart Communications) na het overlijden van docent Hans van Wieren en soapster Guusje Nederhorst. Deze site werd het drukst bezocht bij het overlijden van Pim Fortuyn, toen 23.500 mensen tekenden. Bij de dood van prins Claus gaven 51.075 personen een reactie, aldus www.nu.nl. Die website condoleance.nl is na het overlijden van Hazes méér dan 1.000.000 maal bezocht. De populariteit van condoleren via internet blijft niet beperkt tot de bekende Nederlanders. Er staan meer dan 1700 registers en die site wordt maandelijks (buiten piekmomenten) door 60.000 mensen bezocht.

Your Thoughts Live On Forever, dat is de slogan van www.thelastemail.com. Deze faciliteit zorgt er voor dat alle online vrienden en kennissen via e-mail op de hoogte worden gebracht van je heengaan. Nabestaanden hebben meestal alleen weet van offline contacten en zo voorkom je dat je zonder een laatste groet verdwijnt. Directeur Iriarte van The Last E-Mail zegt dat een e-mail een uitgelezen instrument is om familie en vrienden te instrueren over je wensen en keuzes. Iets zegt ons dat een testament daarvoor wellicht uit juridisch oogpunt een steviger fundament biedt. Wel zou een afscheidsmailtje video en audio kunnen bevatten, wat in een ouderwets testament lastig wordt. Na overhandiging van een kopie van de overlijdensakte zal The Last E-Mail in actie komen. Een en ander kost tussen de 9 en 19,99 dollar per jaar, aldus ZD Net.

Dit soort initiatieven zullen toenemen. Immers, jaarlijks sterven in Nederland bijna 140.000 mensen. Iedere overledene heeft gemiddeld vijf nabestaanden. Dit betekent dat jaarlijks ongeveer 680.000 mensen een verlies moeten verwerken. Door de vergrijzing zal het aantal mensen dat per jaar overlijdt sterk stijgen. Het CBS verwacht dat in 2005 148.000 mensen per jaar zullen sterven en in 2010 158.000. Over 25 jaar zullen er 225.000 mensen per jaar overlijden, aldus  de sociosite van de UVA. Zij inventariseerden de rol van het Internet en het doodgaan.
Nabestaanden kunnen ook een herdenkingspagina op het internet plaatsen. Zij kunnen dat individueel doen, of gebruik maken van sites die zich hierop speciaal hebben toegelegd, bijvoorbeeld Ternagedachtenis.nl. Een uniek plekje op internet om een monument te maken en een kaars aan te steken voor een dierbare, die overleden is, is memorialplace.nl. Het kost € 75 voor 5 jaar.

Tot slot, www.stervensbegeleiding.nl is een voorbeeld van website over sterven en stervensbegeleiding met nieuw-pastoraalwerk (betaald en alleen in Zuid-Limburg), discussie and meditaties. De redactie is in handen van broeder Marinus Hummelen uit Maastricht, c.q. uitgeverij Zonnegroet.

En Jomanda deed vorige week woensdag ook weer van zich spreken in dit kader. Zij waarschuwde in De Telegraaf dat zij van overledenen doorkreeg dat cremeren pijn doet. De Landelijke Crematoriumvereniging Nederland vond deze uitspraken erg ongeloofwaardig: 'Wij hebben dit nog nooit van andere mensen met de gaven van Jomanda gehoord...'.
 

N.B. De links in dit verhaal kunnen na verloop van tijd niet meer actueel zijn...