Onderstaand verhaal van werd maandagochtend 11 april 2005
uitgezonden op L1 Radio, bij 'het Balkon van Limburg' (met Tom Doesborg).
(Tegenwoordig trouwens 'live' via Internet te beluisteren, rond de klok van half elf).

Privacy
Het wordt steeds bonter. De verhalen van George Orwell die met zijn in 1949 geschreven boek 1984 (Nineteen-eighty-four) een somber beeld schetste over de-alles-in-de-gaten-houdende overheid, lijken steeds meer waarheid te worden.

Na de aanslagen op de twin-towers zijn de geheime diensten in opperste staat van paraatheid en wordt de privacy op tal van manieren aan de spreekwoordelijke laarzen gelapt. Steeds meer worden privacy-gevoelige gegevens gedeeld. Steeds meer gaat de overheid iedereen in de gaten houden en niet alleen met cameratoezicht. Big brother is watching us more and more... Meer dan ons lief zou moeten zijn. Morgen vergadert de Tweede Kamer over het bewaren van alle (digitale) communicatieverkeer.

Het Electronic Privacy Information Center (EPIC.org) publiceerde eind vorig jaar nog een lijvig rapport (800 pagina's) over de wereldwijde ontwikkelingen rond privacy. De conclusies logen er niet om: de fundamentele mensenrechten op het gebied van privacy zijn in gevaar.

Nederland is nog steeds - samen met Italië - het meest aftap-beluste land ter wereld! Dat was in 1996 ook al zo, aldus ZD Net. Medio maart kwam bijvoorbeeld het afluisteren van telefoongesprekken tussen advocaten en hun cliënten nog in het nieuws, zie nu.nl. Ook dat mag in Nederland.

En het gaat maar door. Naast de reguliere inlichtendienst en de miltaire-viariant bouwt Nederland stilletjes aan een derde geheime dienst (alhoewel deze nog niet officieel als een aparte en zelfstandige dienst is erkend, deze ressorteert vooralsnog onder de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst), de zogenaamde Nationale Sigint (signals intelligence) Organisatie (NSO), in het Friese plaatsje Burum al aan nieuwe antennes die alle satelietverkeer gaan gadeslaan, aldus een bericht op BOF.nl.

Bits of Freedom is een onafhankelijke stichting die opkomt voor digitale burgerrechten. Ook een Limburger - Prof. Dr. Paul H. A. Frissen - (is hij niet een broer van de nieuwe Gouverneur? Hij komt in ieder geval uit Zuid-Limburg...) is als bestuurder aan deze organisatie verbonden. Hij is hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg, maar dit terzijde.

Hoe dan ook, de Consumentenbond en Bits of Freedom bekritiseerden vorige week het vermaledijde voorstel om een bewaarplicht in te stellen voor verkeersgegevens. Zij toonden zich 'zeer bezorgd' in een open brief aan de Tweede Kamer, en vinden dat er geen goede redenen zijn om gegevens van providers en telcombedrijven te bewaren zoals de minister dat wil; dat meldde ook onder meer Webwereld. De kosten voor 'het bewaren' worden straks ook nog eens door de consument betaald. Daar zijn miljoenen mee gemoeid.

Burgers moeten vrij en onbezorgd gebruik kunnen maken van alledaagse communicatiemiddelen zoals mobiele telefoon en internet. Eind december schaarden 245 providers zich tegen het bewaarplichtvoorstel, zie www.bewaarplicht.nl. Ook op Europees niveau denkt men het 'bewaren' te kunnen regelen, en dat wil men er op ondemocratische wijze erdoor drukken. Op www.bezwaarplicht.nl (met een z ertussen dus) wordt ook daartegen geageerd.

Morgen vergadert dus de Tweede Kamer commissie van Justitie over dit voorstel van Donner. Er is de laatste maanden al veel over geschreven en dat zal de komende tijd nog wel even doorgaan.
Voor wie erin geinteresseerd is, kan ik tot slot de 'fabels' op de BoF-site aanbevelen. Als de dat allemaal leest... Het is een complexe materie maar er wordt door Donner en de zijnen oppervlakkig mee omgesprongen.

Privacy op het Internet is een relatief begrip. Alles wat je op het internet doet, kan worden gadegeslagen. Uiteraard is er ook software die je van dienst kan zijn als je geen sporen wilt achterlaten.
Er zijn privacy beschermende pakketten die jouw ip-adres verhullen (zeg maar het adres van jouw provider waarlangs je het Internet opgaat). Ik vond op Zdnet.nl daarvan een verslag van een test van een viertal pakketten. Die zullen terroristen toch ook wel gebruiken?

Ghostsurf 2005 Platinum kwam trouwens als beste uit die test. Naast anonimiteit tijdens het surfen levert het allerlei privacytools, zoals een volledige versie van de antispywareapplicatie SpyCatcher. Dit pakket kost bijna 50 dollar. Doch volgens de redactie is het 'een koopje'.

Dus of je nou surft of belt, je bent te tracen. In dat kader werd recentelijk nog een opmerkelijke website gelanceerd. Begin februari startte www.waarbenik.nl. Via deze website kun je - tegen betaling uiteraard - peilen waar jouw vriend(in) of kennis verblijft met zijn/haar gsm.

Gsm's maken gebruik van steunzenders. In de stad staan meer van die zenders dan op het platte land. En dat maakt dat je via deze webbsite tot op een 200 meter nauwkeurig kunt bepalen waar iemand zich bevindt. In de polder of het heuvelland kan dat tot 2,5 kilometer.
De prikkelende belofte op de website 'Wat is er leuker dan te weten waar je vriendin of vriend zich bevindt? Je vrienden te verrassen in de kroeg. Of fijner, dan te weten dat je kind 's avonds veilig op het hockeyveld is aangekomen...' lijkt mij iets te populair geschetst.

Alleen de mensen die zijn aangemeld bij waarbenik.nl en aan wie je toestemming hebt verleend, kunnen jou lokaliseren aan de hand van de gsm-nummer. Deze service kost je anderhalve euro per maand. En daarvoor kun je slechts vier keer bepalen waar iemand zich bevindt. Daarna kun je via sms credits bijkopen. De kosten bedragen voor 4 oproepen wederom anderhalve euro plus de kosten van die sms uiteraard. Dus voor pakweg 40 eurocent per locatiebepaling kun je jouw vriendin (als zij dat ook leuk vindt localiseren. Deze wordt overigens per email daarvan op de hoogte gebracht en zij kan deze 'faciliteit' uitzetten. Net zoals dat bij de nummerherkenning mogelijk is. Of het een succes wordt?

Dergelijke locatiebepalers zijn een paar jaar geleden al opgekomen, en ook weer een stille dood gestorven, meldde Emerce.nl. Waarbenik werkt voorlopig nog alleen met Vodafone-gebruikers (met de anderen wordt gepraat), en dat is voorlopig toch een belangrijke beperking.

Tot slot, nog één opmerkelijk initiatief dat ook met vrijheid en burgerrechten te maken heeft. De laatste maanden is er veel gesproken over uitgeprocedeerde asielzoekers die maar geen (royaal) pardon krijgen om in Nederland te blijven. Enkele weken geleden startte een initiatief dat de koningin eind deze maand per brief verzoekt om royaal gebaar te doen.
Laat via de website www.eenroyaalgebaar.nl ook jouw naam en emailadres achter. Heel wat bekende en minder bekende Nederlanders onderschrijven via deze website een brief die haar op haar 25-jarig jubileum (tijdens koninginnedag) wordt aangeboden. 60 jaar na de bevrijding van Nederland zou zij de zo geprezen vrijheid en mensenrechten door een koninklijke geste aan het Nederlandse volk kunnen sieren. Al méér dan 100-duizend (!) mensen ondertekenden die brief de afgelopen weken.
 

N.B. De links in ook dit verhaal kunnen na verloop van tijd niet meer actueel zijn...